Choroba Alzheimera to często występująca choroba neurodegeneracyjna, która dotyczy ludzi starszych, głównie po 65 roku życia, choć zdarza się u osób młodszych, po 40 roku życia. Choroba ma bardzo przykre objawy: chory ma kłopoty z pamięcią, sprawnym myśleniem, traci umiejętność zrozumiałego mówienia. Alzheimera początkowo można pomylić z demencją starczą, która zaczyna się w podobnym okresie.
Choroba Alzheimera – przyczyny i objawy
Przyczyny choroby nie są do końca poznane, wiadomo jednak, że duży wpływ mają czynniki genetyczne. Często powodem zachorowania jest mutacja genów, która prowadzi do rodzinnej postaci choroby. Choroba Alzheimera częściej występuje u kobiet, inne predyspozycje do zachorowania to chore osoby w rodzinie, cukrzyca, a także czynniki społeczne, tj. niskie wykształcenie, brak zainteresowań wpływających na pracę mózgu. Choroba rozwija się powoli – chory początkowo nie pamięta o drobnych rzeczach, zapomina o wydarzeniach z przeszłości. Z czasem objawy pogłębiają się, występują kłopoty z orientacją w terenie, osoby chore często gubią się, nie wiedzą jak trafić do domu. To powoduje złe samopoczucie, zmiany nastroju, apatię. Im choroba jest bardziej nasilona, objawy są bardziej przerażające, chorzy wymagają stałej opieki. Występują zaburzenia mowy, z czasem chorzy nie poznają członków rodziny, są ciągle poirytowani, mogą pojawić się urojenia oraz omamy. W ostatniej fazie choroby pacjenci nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają stałej opieki, pomocy w wykonywaniu najprostszych czynności, tj. mycie, jedzenie, ubieranie. Nie są w stanie poruszać się, muszą być pieluchowani, ponieważ mają kłopoty z utrzymaniem moczu i stolca.
Jak odróżnić demencję od alzheimera?
Chorobę Alzheimera, zwłaszcza jej postać łagodną, można pomylić z demencją starczą. Jednak objawy demencji są dużo słabsze, szybko mijają. Demencja od alzheimera różni się m.in. tym, że:
- Osoba starsza może chwilowo zapomnieć nazwy danej rzeczy lub jej lokalizacji, ale po pewnym czasie przypomina sobie o tym.
- Senior może potrzebować pomocy w obsłudze nowych technologii, ale pamięta jak obsługiwać sprzęty od dawna dostępne w domu. Osoby chore na Alzheimera tracą tę umiejętność.
- Zdrowy starszy człowiek może mieć chwilowy problem ze znalezieniem potrzebnego słowa, u chorych na Alzheimera problem jest mocno nasilony, prowadzi do całkowitego zaniku umiejętności wysławiania się.
Podobnych różnic jest dużo więcej, pokazują one, że demencja jest odwracalna, a choroba Alzheimera nasila się, przy czym proces chorobowy można jedynie spowolnić przez odpowiednie leczenie. Demencja a Alzheimer to zupełnie inne jednostki, dlatego, aby ostatecznie potwierdzić chorobę Alzheimera, należy wykonać szereg badań, np. tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Pierwszym badaniem jest krótka skala oceny stanu psychicznego oraz test zegara, które pozwalają na wykrycie pacjentów zagrożonych Alzheimerem. W zaawansowanej chorobie dochodzi do zaniku mózgu, który widoczny jest w badaniach obrazowych.
Jaki lekarz leczy demencję starczą?
Demencja starcza i Alzheimer wymagają opieki innych specjalistów. W pierwszym wypadku wystarczy lekarz rodzinny, a drugim potrzebne jest specjalistyczne leczenie u neurologa i geriatry. Demencja starcza to nie choroba, dlatego nie wymaga szczególnego leczenia. Seniorzy powinni regularnie kontrolować swój stan zdrowia u lekarza rodzinnego, a ten, w przypadku wykrycia niepokojących zmian, może zlecić konsultacje u specjalisty. Gdy objawy demencji są bardzo nasilone, ale nie wskazują na Alzheimera, można zastosować leczenie farmakologiczne. Bardzo ważna jest samodzielna praca seniora, która ma za zadanie ćwiczenie mózgu. Polecane są krzyżówki, łamigłówki, gry karciane i planszowe, czytanie prasy i książek. Stan osób starszych może poprawić prawidłowa, dobrze zbilansowana dieta oraz ćwiczenia, zwłaszcza aktywność na świeżym powietrzu.
Jak widać, Alzheimer i demencja mają wiele cech wspólnych, ale główną różnicą jest stopień nasilenia i czas trwania objawów. Demencja starcza, w różnym stopniu nasilenia, dotyczy niemal każdej osoby w wieku powyżej 70 lat. Choroba Alzheimera występuje rzadziej, ale jej objawy są nasilone, prowadzą do całkowitej utraty samodzielności.
